Medewerkers Zwart Breda tussen wal en schip

Wie bij Zwart Breda een hapje wil eten, doet dat in het donker. En ook in de bijbehorende escaperoom zie je geen hand voor ogen. Voor de meeste gasten een spannende ervaring, voor de acht blinde personeelsleden dagelijkse kost. Maar of dat voor hen zo blijft, is maar de vraag. Werken blijkt namelijk niet erg lucratief voor ze.

“Ik heb acht blinde personeelsleden in dienst,” begint exploitant Marijn van Dijke bevlogen, “waarvan er twee al zeggen niet meer dan vier uur per week te willen werken. Anders zouden ze er financieel niet op vooruit gaan. En gelijk hebben ze, want ze verdienen nu inderdaad meer dan collega’s die twintig uur werken. Dat is toch vreemd? In Nederland is het zo dat het loont om te werken. En dat doet het ook. Maar alleen als je fulltime aan de slag gaat. Mijn personeelsleden zijn dáártoe niet in staat, maar willen wél graag aan de slag. Maar als je dan financieel niets of zelfs minder overhoudt dan wanneer je thuis zou blijven, dan werkt dat niet echt stimulerend natuurlijk.”

Van Dijke ontvangt geen subsidie voor zijn medewerkers, omdat een groot deel van hen buiten de participatiewet valt, en betaalt hen gewoon volgens de Horeca CAO. Maar een extra stimulans kan hij hen niet bieden. “Iedere euro die ik hen meer geef, gaat net zo hard weer van hun uitkeringen af, dus daar valt geen winst te behalen. Twee jaar geleden ben ik het gesprek aangegaan met het UWV en de gemeente, maar dat liep steeds dood, dus daar ben ik na een jaar mee gestopt. Het zou mooi zijn als beide instanties toch een soort van subsidie kunnen creëren, zodat mijn personeel niet langer het gevoel heeft voor niets te werken.”

Tackelen

Nederland kent nog drie andere donkerbelevingen, waarvan ‘In het donker gezien’ in Ijmuiden er eentje van is. Maar “Wij werken enkel met vrijwilligers.” Vertelt bedrijfsleider Tina Visser. “We hebben acht blinde medewerkers. Die krijgen een vaste vergoeding en die betalen we uit inkomsten van ‘In het donker gezien’. Daardoor hebben we gelukkig niets te maken met instanties zoals het UWV en gemeenten,” voegt ze er aan toe. 

C-talents, de organisatie die mensen met een zintuiglijke beperking naar een volledige baan begeleidt, erkent het probleem, maar herkent het niet. Bij de zusterondernemingen CTaste en Cthecity in Amsterdam werken zowel parttimers als full-timers. “We proberen het van te voren al te tackelen,” vertelt CTaste manager Richard Ballij. “We willen graag dat onze werknemers beter worden van werken, zowel qua zelfstandigheid en zelfvertrouwen, als financieel. Dus we bieden ze een baan die past, qua uren. Ik kan me vinden in het commentaar op het systeem van van Dijke, maar wijzelf hebben vooralsnog geen moeite om ons personeel vast te houden.”

Heleen Vermeulen, directrice van het ‘muZIEum’, het Nijmeegse ervaringsmuseum over zien en niet zien, met twee donkerbelevingen en een slechtziendenbeleving, sluit zich daarbij aan. “We bieden een vaste baan aan twintig werknemers en we bekijken altijd per persoon hoe we hun uren het beste kunnen maximaliseren. Bovendien, omdat onze werknemers zo gevarieerd zijn in (uitkerings)achtergrond kan ik eigenlijk geen eenduidig antwoord geven op de vraag of wij hetzelfde probleem ervaren. Voor de één zal dat sterker gelden dan voor de ander, maar dan zoeken we samen met het UWV altijd naar een passende oplossing.”

Missie

Het lijkt er dus op dat Van Dijke zijn gevecht in zijn eentje moet aangaan. Maar van opgeven is geen sprake: “Het is mijn missie geworden dat dit opgelost wordt. Het mooie van dit concept is juist dat ik werkgelegenheid kan bieden aan een bijzondere doelgroep zónder dure aanpassingen zoals een brailleleesregel.”

Als stok achter de deur houdt Van Dijke op 18 september een bijeenkomst voor onder meer politici en ambtenaren om over het probleem te praten. “Want dit is een te mooie zaak om níet voor te vechten.”