Inclusieve samenleving kwetsbaar bij crisis

Gepubliceerd op: 09 november 2021
De inclusieve samenleving is kwetsbaar als een land in een crisis belandt. Dat concludeert Mijke Hartendorp van het Saxion-lectoraat Brain & Technology. Hartendorp was het afgelopen jaar betrokken bij onderzoek naar de impact van de coronamaatregelen op mensen die blind, slechtziend of doofblind zijn.

Ze ontwikkelt nu, in navolging van het onderzoek, voorlichtings- en trainingsmateriaal dat bij moet dragen aan meer kennis, acceptatie en zelfredzaamheid.

Tijdens de eerste lockdownperiode in de coronacrisis ontdekte Hartendorp, zelf visueel beperkt, welke impact de overheidsmaatregelen op haar hadden. “Ik vond boodschappen doen altijd fijn, maar ging daar tegenop zien omdat ik twijfelde of ik zelf alle richtlijnen wel kon naleven. Ik dacht: hoe is dit voor mensen die nog minder zien dan ik? Of die helemaal blind zijn? Als ervaringsdeskundige én als toegepast psycholoog wilde ik heel graag mijn bijdrage leveren. Daarom leek het me goed en nuttig om dit onderzoek te starten.”

Snel met inzichten en oplossingen komen

Met een zorgvuldig samengesteld panel van 11 personen uit de doelgroep doorliep haar onderzoeksteam het afgelopen jaar verschillende onderzoeksfasen. Uit de eerste fase bleek dat de coronamaatregelen de levenskwaliteit van blinden en slechtzienden onder druk zetten. Op het gebied van autonomie (zelf boodschappen doen of reizen), sociale verbondenheid (eenzaamheid door minder contact met anderen) en het gevoel van competentie (niet goed in staat zijn de regels te volgen). Toch leverde de pandemie ook voordelen op. Bijvoorbeeld door het thuiswerken. “Reizen kost blinden en slechtzienden bovengemiddeld veel energie, zeker als situaties anders lopen. Maar ook aan het thuiswerken zitten uitdagingen. Bijvoorbeeld tijdens het videobellen.”

Het onderzoek leverde uiteindelijk twee prototypes op, die momenteel in ontwikkeling zijn. Een voorlichtingsvideo die laat zien hoe het is om met een visuele beperking deel te nemen aan online meetings, en een training ‘Geweldloze Communicatie’. Met de aanvraag van een vervolgsubsidie hoopt Hartendorp vervolgstappen te zetten om de video en training landelijk breder te implementeren. Ook is er de wens om nog een prototype voor betere inclusieve dienstverlening te ontwikkelen.

Dr. Mijke Hartendorp is cognitief psycholoog en sinds 2015 aan Saxion verbonden. Darnaast is ze hoofddocent Toegepaste Psychologie bij de Academie Mens en Arbeid en onderzoeker bij het lectoraat Brain & Technology. Het onderzoek ‘De impact van de anderhalvemetermaatregel op het psychosociaal welbevinden van mensen met een visuele beperking en mensen met doofblindheid: Effectieve oplossingen ontwikkeld vanuit een Human-Centered Design’ is een samenwerking van Hogeschool Saxion (lectoraat Brain & Technology), NHL Stenden, Windesheim, de Oogvereniging, Bartiméus, Koninklijke Visio, Robert Coppes Stichting en ervaringsdeskundigen uit de doelgroep. Het onderzoek werd mogelijk gemaakt door een subsidie van ZonMw.